Research Article
BibTex RIS Cite

Inflation Accounting within the Framework of Financial Reporting Standards in Hyperinflatıonary Economies: Borsa Istanbul an Application

Year 2023, Volume: 1 Issue: 1, 31 - 48, 31.12.2023

Ali Aykut Peker

Abstract

The aim of the study is to implement inflation accounting practices within the framework of TAS 29 and BOBI FRS 25 Financial Reporting Standard in High Inflation Economies. Within the scope of the research, Ipek Natural Energy Resources Research and Production Inc., which continues its activities in the crude oil and natural gas sector, application has been made in the BIST. As a result of the study, exaggerated profits obtained by the enterprise with inflation accounting applications have been determined. As a result of these exaggerated profits, it has been determined that the tax amounts paid by the business are more than they should pay. As a result of the comparisons made on an annual basis, it has been determined that if the enterprises prefer historical costs, misleading financial information is presented for information users. In this context, it has been determined that the financial statements of the enterprises can be presented in a complete, unbiased and truthful manner by applying the general level of prices inflation accounting method on the financial statements in periods of high inflation.

Keywords

Inflation Accounting TAS 29 BOBI FRS 25

References

  • Acar, D., & Tugay, O. (2005, Nisan). Enflasyon Düzeltmesi ve Uygulama Düzeyinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. MUFAD Journal(26), 81-94.
  • Açık, S. (2006). Enflasonun Finansal Tablolardaki Etkilerini Giderici Bir Yöntem Olarak Enflasyon Muhasebesi ve Türkiye'deki Yasal Düzenlemeler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2), 345-360.
  • Agundu, P. U., & Maxwell, C. O. (2013). Looks of the Books of Nigerian Firms: Fairness of Inflatiton-Adjusted Accounting. Joumal of Financial Management and Analysis, 27-38.
  • Akdogan, N., Aktas, R., & Unal, S. (2009). Effects of Inflation Accounting on Financial Ratios: An Empirical Analysis of Non-Financial Firms Listed on Istanbul Stock Exchange. The Icfai University Journal of Accounting Research, 8(2), 47-62.
  • Arzova, S. B., & Şahin, B. Ş. (2022). Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Süreçleri ve Enflasyon Muhasebesinin Finansal Raporlara Etkisi. Mali Çözüm Dergisi, 32(170), 13-31.
  • BOBİ FRS 25 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama. (2021). Kamu Gözetim Kurumu: https://www.kgk.gov.tr/DynamicContentDetail/10265/Bu%CC%88yu%CC%88k-ve-Orta-Boy-I%CC%87s%CC%A7letmeler-I%CC%87c%CC%A7in-Finansal-Raporlama-Standard%C4%B1-(BOBI%CC%87-FRS)-2021-Su%CC%88ru%CC%88mu%CC%88 adresinden alındı
  • Boussard, D. (1984). The Impact of the Definition of Inflation on the Effectiveness of Inflation Accounting Adjustments. Abacus, 20(2), 157-169.
  • Chamisa, E. (2007). The Use and Perceived Usefulness of IAS 29 Restated Financial Statements by Zimbabwean Investment Analysts. South African Journal of Accounting, 21(1), 57-79. doi: https://doi.org/10.1080/10291954.2007.11435126
  • Chea, A. C. (2011). Fair Value Accounting: Its Impacts on Financial Reporting and How It Can Be Enhanced to Provide More Clarity and Reliability of Information for Users of Financial Statements. International Journal of Business and Social Science, 2(20), 12-19.
  • Civan, M., Kara, E., & Yıldız, F. (2004). Enflasyon Muhasebesi 5024 Sayılı Kanun ve 328 Sıra No'lu Genel Tebliğine Uygun Örnek Uygulamalar. Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Çankaya, F., & Dinç, E. (2004, Eylül). 5024 Sayılı Kanun'la Getirilen Enflasyon Muhasebesi Uygulaması ve Doğurduğu Sorunlar. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 18(3-4), 369-384.
  • Daly, D. J. (1985). Inflation, Inflation Accounting and Its Effect, Canadian Manufacturing, 1966–82. The Review of Income and Wealth, 34(4), 355-374.
  • Frank, E. O. (2019). A Comparative Analysis of Inflation-Adjusted and Historical Cost Accounting Information: Implications for the Value Relevance of Corporate Reports. Trends Economics and Management, 33(1), 35-50.
  • Hale, D. (1978, SEPTEMBER-OCTOBER). Inflation Accounting and Public Policy Around the World. Financial Analysts Journal, 34(5), 59-72.
  • Higson, A., Shinozawa, Y., & Tippett, M. (2007). IAS 29 and The Cost of Holding Money under Hyperinflationary Conditions. Accounting and Business Research, 37(2), 97-121.
  • İleri, H., & Altınışık, İ. (2004). Enflasyon Düzeltmesinin Gerekliliği Enflasyon Muhasebesinin Uygulanabilirliği ve Muhasebeciler Üzerinde Yapılan Bir Araştırma: Karaman Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 7(1-2), 39-52.
  • Ilter, C. (2012, December 7). Exploring the Effects of Inflation on Financial Statements. Ilter, Cenap, Exploring the Effects of Inflation on Financial Statements Through Ratio Analysis (December 7, 2012). Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=2186707 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2186707. adresinden alındı
  • Jennings, R., & Maturana, G. (2005). The Usefulness of Chilean Inflation Accounting. Revista Abante, 8(1), 85-118. Kantar, M. A., Abar, H., & Öndeş, T. (2021, Nisan). Enflasyonun İşletmelerin Finansal Oranlarına Etkisi: BIST İmalat Sektöründe Bir Uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi(90), 1-18.
  • Karapınar, A., & Ayanoğlu, Y. (2005). Enflasyon Düzeltmesi Uygulamasının Meslek Mensuplarına Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış, 16(1), 1-16.
  • Karapınar, A., Zaif, F., & Bayırlı, R. (2012). Impact of Inflation Accounting Application on Key Financial Ratios. İşletme Araştırmaları Dergisi, 4(1), 44-57.
  • Karasioğlu, F., & Erdemir, N. K. (2005). Enflasyon Muhasebesi Uygulamalarında Temel İşlemler Üzerine Bir Çalışma. Selçuk Üniversitesi Karaman İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 5(2), 146-167.
  • Keleş, D. (2015). TMS 29 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Standardı Çerçevesinde Finansal Tabloların Düzeltilmesi ve Finansal Analiz Sonuçları Üzerine Etkileri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(3), 31-52.
  • Kırkulak, B., & Balsarı, Ç. K. (1997). Enflasyon Muhasebesi ve Hisse Senedi Getirileri: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (IMKB) Üzerine Bir Uygulama. İMKB Dergisi, 11(42), 19-36.
  • Koçak, A., & Arun, Ö. (2006). İçerik Analizi Çalışmalarında Örneklem Sorunu. Selçuk İletişim Dergisi, 4(3), 21-28.
  • Olarewaju, O., Mbambo, M., & Ngiba, B. (2020). Effects of Inflation Accounting on Organizational Decisions and Financial Performance in South African Retail Stores. Problems and Perspectives in Management, 18(4), 85-95.
  • Özdemir, F. S., & Arslan, S. (2007). Enflasyon Muhasebesinde Kullanılan Yöntemlerin Karşılaştırılmalı Analizi. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi(2), 87-104.
  • Özkan, T. (2005, Mayıs). Enflasyon Muhasebesi Uygulamasının Firmaların Finansal Finansal Yapıları Üzerine Etkileri. Muhasebe ve Denetime Bakış, 15(49), 49-72.
  • Öztürk, V. (2008). ENFLASYON MUHASEBESİ UYGULAMASININ MEVDUAT BANKALARININ KÂRLARINA OLAN ETKİSİ. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi (MÖDAV), 10(1), 109-139.
  • Özulucan, A. (2002). Enflasyonun Muhasebe Verileri Üzerindeki Etkileri, Türkiye Muhasebe Standardı-2 ve Sermaye Piyasası Kurulu Seri: Xl- No: 20 Çerçevesinde Önerilen Enflasyon Muhasebesi Yöntemi ve Enflasyon Muhasebesine Geçişte Alınabilecek Önlemler. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 9(1-2), 25-41.
  • Özulucan, A. (2002). Enflasyonun Muhasebe Verileri Üzerindeki Etkisinin Giderilmesinde Kullanılan Otofinansman Yöntemleri ve Enflasyon Muhasebesi Üzerine Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 57(4), 127-152.
  • Rezende, A. J., Guerreiro, R., & Dalmácio, F. Z. (2012). An analysis of the deinstitutionalization of inflation-adjusted accounting practices in Brazilian companies. R. Cont. Fin. – USP, São Paulo, 23(58), 33-51.
  • Tamimi, O., & Orbán, I. (2020). Hyperinflation and Its Impact on the Financial Results. Intellectual Economics, 14(2), 5-16.
  • Taylan, H. H. (2011). Sosyal Bilimlerde Kullanılan İçerik Analizi ve Söylem Analizinin Karşılaştırılması. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2).
  • Thies, C. F., & Sturrock, T. (1987). What Did Inflation Accounting Tell Us? Journal of Accounting, Auditing and Finance, 2(4), 375-391.
  • TMS 29 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama. (2008, Kasım 28). Kamu Gözetim Kurumu: https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/DynamicContentFiles/T%C3%BCrkiye%20Muhasebe%20Standartlar%C4%B1/TMSTFRS2018Seti/TMS/TMS_29_2018.pdf adresinden alındı
  • TUİK. (2022, Ağustos). TUİK: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Yurt-Ici-Uretici-Fiyat-Endeksi-Temmuz-2022-45856 adresinden alındı
  • Vanoli, A. (1999). Interest and Inflation Accounting. Review of Income and Wealth, 45(3), 279-302.
  • Varol, N. (2022). Inflation Accounting in Terms of Tax Legislation and Accounting Standards in Turkey. Muhasebe ve Finansman Dergisi(93), 19-30.
  • Yıldız, F. (2018, January). Türkiye'de Muhasebe Bilgi Sisteminden Sağlanan Bilginin Yeterliliği ve Enflasyon Muhasebesi Uygulaması Gereği. Accounting and Financial History Research Journal(14), 202-217.
  • Yükçü, S., Alkan, G. İ., Kaplanoğlu, E., & İçerli, M. Y. (2021). BOBİ FRS Uygulamaları. İstanbul: İstanbul Yeminli Mali Müşavirler Odası.

Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Standartları Çerçevesinde Enflasyon Muhasebesi: Borsa İstanbul Üzerine Bir Uygulama

Year 2023, Volume: 1 Issue: 1, 31 - 48, 31.12.2023

Ali Aykut Peker

Abstract

Çalışmanın amacı, TMS 29 ve BOBİ FRS 25 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Standardı çerçevesinde enflasyon muhasebesi uygulamalarının gerçekleştirilmesidir. Araştırmanın amacı kapsamında, BİST’te ham petrol ve doğalgaz sektöründe faaliyetlerini sürdüren İpek Doğal Enerji Kaynakları Araştırma ve Üretim A.Ş. üzerine uygulama gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın sonucunda, enflasyon muhasebesi uygulamaları ile işletmenin elde ettiği abartı karlar tespit edilmiştir. Bu abartı karlar neticesinde işletmenin ödediği vergi tutarlarının ödemesi gerektiğinden daha fazla olduğu belirlenmiştir. Yıllık bazda yapılan karşılaştırmalar neticesinde ise işletmelerin tarihi maliyetleri tercih etmeleri durumunda, bilgi kullanıcıları için yanıltıcı finansal bilgiler sunulduğu tespit edilmiştir. Bu bağlamda yüksek enflasyonlu dönemlerde, finansal tablolar üzerine fiyatlar genel seviyesi enflasyon muhasebesi yönteminin uygulanması ile işletmelerin finansal tablolarının tam, tarafsız ve gerçeğe uygun bir şekilde sunulabileceği tespit edilmiştir.

Keywords

Enflasyon muhasebesi TMS 29 BOBİ FRS 25

References

  • Acar, D., & Tugay, O. (2005, Nisan). Enflasyon Düzeltmesi ve Uygulama Düzeyinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. MUFAD Journal(26), 81-94.
  • Açık, S. (2006). Enflasonun Finansal Tablolardaki Etkilerini Giderici Bir Yöntem Olarak Enflasyon Muhasebesi ve Türkiye'deki Yasal Düzenlemeler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2), 345-360.
  • Agundu, P. U., & Maxwell, C. O. (2013). Looks of the Books of Nigerian Firms: Fairness of Inflatiton-Adjusted Accounting. Joumal of Financial Management and Analysis, 27-38.
  • Akdogan, N., Aktas, R., & Unal, S. (2009). Effects of Inflation Accounting on Financial Ratios: An Empirical Analysis of Non-Financial Firms Listed on Istanbul Stock Exchange. The Icfai University Journal of Accounting Research, 8(2), 47-62.
  • Arzova, S. B., & Şahin, B. Ş. (2022). Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Süreçleri ve Enflasyon Muhasebesinin Finansal Raporlara Etkisi. Mali Çözüm Dergisi, 32(170), 13-31.
  • BOBİ FRS 25 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama. (2021). Kamu Gözetim Kurumu: https://www.kgk.gov.tr/DynamicContentDetail/10265/Bu%CC%88yu%CC%88k-ve-Orta-Boy-I%CC%87s%CC%A7letmeler-I%CC%87c%CC%A7in-Finansal-Raporlama-Standard%C4%B1-(BOBI%CC%87-FRS)-2021-Su%CC%88ru%CC%88mu%CC%88 adresinden alındı
  • Boussard, D. (1984). The Impact of the Definition of Inflation on the Effectiveness of Inflation Accounting Adjustments. Abacus, 20(2), 157-169.
  • Chamisa, E. (2007). The Use and Perceived Usefulness of IAS 29 Restated Financial Statements by Zimbabwean Investment Analysts. South African Journal of Accounting, 21(1), 57-79. doi: https://doi.org/10.1080/10291954.2007.11435126
  • Chea, A. C. (2011). Fair Value Accounting: Its Impacts on Financial Reporting and How It Can Be Enhanced to Provide More Clarity and Reliability of Information for Users of Financial Statements. International Journal of Business and Social Science, 2(20), 12-19.
  • Civan, M., Kara, E., & Yıldız, F. (2004). Enflasyon Muhasebesi 5024 Sayılı Kanun ve 328 Sıra No'lu Genel Tebliğine Uygun Örnek Uygulamalar. Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Çankaya, F., & Dinç, E. (2004, Eylül). 5024 Sayılı Kanun'la Getirilen Enflasyon Muhasebesi Uygulaması ve Doğurduğu Sorunlar. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 18(3-4), 369-384.
  • Daly, D. J. (1985). Inflation, Inflation Accounting and Its Effect, Canadian Manufacturing, 1966–82. The Review of Income and Wealth, 34(4), 355-374.
  • Frank, E. O. (2019). A Comparative Analysis of Inflation-Adjusted and Historical Cost Accounting Information: Implications for the Value Relevance of Corporate Reports. Trends Economics and Management, 33(1), 35-50.
  • Hale, D. (1978, SEPTEMBER-OCTOBER). Inflation Accounting and Public Policy Around the World. Financial Analysts Journal, 34(5), 59-72.
  • Higson, A., Shinozawa, Y., & Tippett, M. (2007). IAS 29 and The Cost of Holding Money under Hyperinflationary Conditions. Accounting and Business Research, 37(2), 97-121.
  • İleri, H., & Altınışık, İ. (2004). Enflasyon Düzeltmesinin Gerekliliği Enflasyon Muhasebesinin Uygulanabilirliği ve Muhasebeciler Üzerinde Yapılan Bir Araştırma: Karaman Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 7(1-2), 39-52.
  • Ilter, C. (2012, December 7). Exploring the Effects of Inflation on Financial Statements. Ilter, Cenap, Exploring the Effects of Inflation on Financial Statements Through Ratio Analysis (December 7, 2012). Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=2186707 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2186707. adresinden alındı
  • Jennings, R., & Maturana, G. (2005). The Usefulness of Chilean Inflation Accounting. Revista Abante, 8(1), 85-118. Kantar, M. A., Abar, H., & Öndeş, T. (2021, Nisan). Enflasyonun İşletmelerin Finansal Oranlarına Etkisi: BIST İmalat Sektöründe Bir Uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi(90), 1-18.
  • Karapınar, A., & Ayanoğlu, Y. (2005). Enflasyon Düzeltmesi Uygulamasının Meslek Mensuplarına Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış, 16(1), 1-16.
  • Karapınar, A., Zaif, F., & Bayırlı, R. (2012). Impact of Inflation Accounting Application on Key Financial Ratios. İşletme Araştırmaları Dergisi, 4(1), 44-57.
  • Karasioğlu, F., & Erdemir, N. K. (2005). Enflasyon Muhasebesi Uygulamalarında Temel İşlemler Üzerine Bir Çalışma. Selçuk Üniversitesi Karaman İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 5(2), 146-167.
  • Keleş, D. (2015). TMS 29 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Standardı Çerçevesinde Finansal Tabloların Düzeltilmesi ve Finansal Analiz Sonuçları Üzerine Etkileri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(3), 31-52.
  • Kırkulak, B., & Balsarı, Ç. K. (1997). Enflasyon Muhasebesi ve Hisse Senedi Getirileri: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (IMKB) Üzerine Bir Uygulama. İMKB Dergisi, 11(42), 19-36.
  • Koçak, A., & Arun, Ö. (2006). İçerik Analizi Çalışmalarında Örneklem Sorunu. Selçuk İletişim Dergisi, 4(3), 21-28.
  • Olarewaju, O., Mbambo, M., & Ngiba, B. (2020). Effects of Inflation Accounting on Organizational Decisions and Financial Performance in South African Retail Stores. Problems and Perspectives in Management, 18(4), 85-95.
  • Özdemir, F. S., & Arslan, S. (2007). Enflasyon Muhasebesinde Kullanılan Yöntemlerin Karşılaştırılmalı Analizi. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi(2), 87-104.
  • Özkan, T. (2005, Mayıs). Enflasyon Muhasebesi Uygulamasının Firmaların Finansal Finansal Yapıları Üzerine Etkileri. Muhasebe ve Denetime Bakış, 15(49), 49-72.
  • Öztürk, V. (2008). ENFLASYON MUHASEBESİ UYGULAMASININ MEVDUAT BANKALARININ KÂRLARINA OLAN ETKİSİ. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi (MÖDAV), 10(1), 109-139.
  • Özulucan, A. (2002). Enflasyonun Muhasebe Verileri Üzerindeki Etkileri, Türkiye Muhasebe Standardı-2 ve Sermaye Piyasası Kurulu Seri: Xl- No: 20 Çerçevesinde Önerilen Enflasyon Muhasebesi Yöntemi ve Enflasyon Muhasebesine Geçişte Alınabilecek Önlemler. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 9(1-2), 25-41.
  • Özulucan, A. (2002). Enflasyonun Muhasebe Verileri Üzerindeki Etkisinin Giderilmesinde Kullanılan Otofinansman Yöntemleri ve Enflasyon Muhasebesi Üzerine Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 57(4), 127-152.
  • Rezende, A. J., Guerreiro, R., & Dalmácio, F. Z. (2012). An analysis of the deinstitutionalization of inflation-adjusted accounting practices in Brazilian companies. R. Cont. Fin. – USP, São Paulo, 23(58), 33-51.
  • Tamimi, O., & Orbán, I. (2020). Hyperinflation and Its Impact on the Financial Results. Intellectual Economics, 14(2), 5-16.
  • Taylan, H. H. (2011). Sosyal Bilimlerde Kullanılan İçerik Analizi ve Söylem Analizinin Karşılaştırılması. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2).
  • Thies, C. F., & Sturrock, T. (1987). What Did Inflation Accounting Tell Us? Journal of Accounting, Auditing and Finance, 2(4), 375-391.
  • TMS 29 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama. (2008, Kasım 28). Kamu Gözetim Kurumu: https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/DynamicContentFiles/T%C3%BCrkiye%20Muhasebe%20Standartlar%C4%B1/TMSTFRS2018Seti/TMS/TMS_29_2018.pdf adresinden alındı
  • TUİK. (2022, Ağustos). TUİK: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Yurt-Ici-Uretici-Fiyat-Endeksi-Temmuz-2022-45856 adresinden alındı
  • Vanoli, A. (1999). Interest and Inflation Accounting. Review of Income and Wealth, 45(3), 279-302.
  • Varol, N. (2022). Inflation Accounting in Terms of Tax Legislation and Accounting Standards in Turkey. Muhasebe ve Finansman Dergisi(93), 19-30.
  • Yıldız, F. (2018, January). Türkiye'de Muhasebe Bilgi Sisteminden Sağlanan Bilginin Yeterliliği ve Enflasyon Muhasebesi Uygulaması Gereği. Accounting and Financial History Research Journal(14), 202-217.
  • Yükçü, S., Alkan, G. İ., Kaplanoğlu, E., & İçerli, M. Y. (2021). BOBİ FRS Uygulamaları. İstanbul: İstanbul Yeminli Mali Müşavirler Odası.
There are 40 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Financial Statement Analysis
Journal Section Articles
Authors

Ali Aykut Peker 0000-0002-4894-7434

Publication Date December 31, 2023
Submission Date December 8, 2023
Acceptance Date December 31, 2023
Published in Issue Year 2023Volume: 1 Issue: 1

Cite

APA Peker, A. A. (2023). Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Standartları Çerçevesinde Enflasyon Muhasebesi: Borsa İstanbul Üzerine Bir Uygulama. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 1(1), 31-48.
 Download Cover Image