Öz
Influence agentry is defined as “propaganda activities conducted by a country in order to achieve certain political goals in another country or to influence public opinion in a certain direction, in order to influence the views, attitudes, feelings and behaviors of the people of the target country.” Imperialist countries that have positioned themselves as world and regional powers in particular conduct this activity through individuals such as businessmen, journalists, writers, artists, bureaucrats, academics, soldiers and members of civil society organizations that they recruit within the target country. Influence agents act in order to support the interests and policies of the countries, politicians, political parties or governments that engage them. There were regulations regarding the crime of “influence agentry” in Article 22 of the 9th Judicial Package Draft under the title of “Other Activities”. It was aimed to include this article as a new crime definition in the “Crimes Against State Secrets and Espionage” section of the Turkish Penal Code No. 5237 (TCK) as “Article 339/A”. Some lawyers state that the scope of application of the concept of influence agent, which is attempted to be introduced with this regulation, is unclear, and that many acts that should not be included in this scope may be seen as part of this scope as a result of subjective evaluations, and that there may be violations of individuals' fundamental rights and freedoms, and that the principle of legal security and certainty will be violated. In this study, we have conceptually addressed influence agent, its types, historical origin, its effects on society, solution suggestions in the fight against influence agents, and influence agent with its legal dimension.
Anahtar Kelimeler
Agent of Influence Propaganda Imperialist Countries Fighting Agents of Influence Principle of Legal Security and Certainty.
Kaynakça
- Aras, N. B. (2024a, 6 Mayıs). Etki ajanına da ceza geliyor. Erişim adresi: https://www.yenisafak.com/gundem/etki-ajanina-da-ceza-geliyor-4619168
- Aras, N. B. (2024b, 11 Mayıs). İşte yeni casusluk maddesi: 7 yıl hapis cezası verilecek, Erişim adresi:https://www.memurlar.net/haber/1101428/iste-yeni-casusluk-maddesi-7-yil-hapis-cezasi-verilecek.html
- BİA Haber Merkezi (2024, 13 Mayıs). Etki ajanlığı yasası hakkında bilinenler: Kim nasıl gündeme getirdi, taslak metinde ne var?. Erişim adresi: https://bianet.org/haber/etki-ajanligi-yasasi-hakkinda-bilinenler-kim-nasil-gundeme-getirdi-taslak-metinde-ne-var-295282
- Çetindemir, Ç. (2024, 1 Haziran). Yapay zeka ve hukuki sorunlar. Anadolu Ajansı Teyit Hattı. Erişim adresi: https://www.aa.com.tr/tr/teyithatti/blog/yapay-zeka-ve-hukuki-sorunlar/1817854
- Dikkaş, M. (2023, 5 Nisan). Etki ajanlığı. Anka Enstitüsü. Erişim adresi: http://ankaenstitusu.com/etki-ajanligi/
- Dikkaş, M. (2024).Agent of Influence,1-14. Erişim adresi: https://www.academia.edu/120369706/Agent_of_Influence_Key_Influencer_
- Dikkaş, M. (2022) MSÜ Kara Harp Okulu Sosyal Medya Analizi ve Açık Kaynak İstihbaratı Ders Notu, Kara Harp Okulu Basımevi Ankara
- DMM (t.y.). Dezenformasyon nedir? Dezenformasyonla mücadele merkezi ne iş yapar?. Erişim adresi: https://www.dmm.gov.tr/
- Hablemitoğlu, N. (2021, 18 Aralık). Etki ajanları-nüfuz casusları ve fethullahçılar raporu.Erişim adresi: https://www.turkishnews.com/tr/content/2021/12/18/etki-ajanlari-nufuz-casuslari/
- Karakaya, H. (2015, 29 Kasım). İçimizdeki haini yok et dışımızdaki haini kahramanlaştır.Erişim adresi: https://www.yeniakit.com.tr/yazarlar/hasan-karakaya/icimizdeki-haini-yok-et-disimizdaki-haini-kahramanlastir-12878.html.
- Koca, M. ve Üzülmez, İ. (2020). Türk ceza hukuku genel hükümler (13.baskı).Ankara: Seçkin Yayıncılık. MİT (t.y.). Ne yapıyoruz?. Erişim adresi: https://www.mit.gov.tr/ne-yapiyoruz.html?active=1
- Oymak, H. (2022). Kamuoyunda dezenfornasyon yasası olarak bilinen, 7418 sayılı ‘’Basın kanunu ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanun’’un getirdikleri. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 13,504-514. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2860682
- Sayın, A. (2024, 16 Mayıs). ‘Etki ajanlığı’düzenlemesi: iktidar neden gerek duydu, muhalefet niçin sakıncalı buluyor? Erişim adresi: https://www.bbc.com/turkce/articles/cjmkmgj49xwo
- Şeko, Y.A. (2023, 10 Mart). Gündem belirleme nedir?. Anadolu Ajansı. Erişim adresi: https://www.aa.com.tr/tr/teyithatti/aktuel/gundem-belirleme-nedir/1815611#:~:text=D%C3%BCnya%20literat%C3%BCr%C3%BCnde%20%C4%B0ngilizce%20'Agenda%20setting,g%C3%BCndemi%20y%C3%B6nlendirmesi%20olarak%20tan%C4%B1mlamak%20m%C3%BCmk%C3%BCnd%C3%BCr.
- Şen, E. (2024, 16 Mayıs). Etki ajanlığı olarak bilinen TCK md. 339/A taslağı. Erişim adresi: https://sen.av.tr/tr/makale/etki-ajanligi-olarak-bilinen-tck-m-339-a-taslagi
- Tamer, M. (2015, 26 Haziran). E-ticaret hamle yapmak için tüketiciyi bekliyor. Milliyet. Erişim adresi: http://www.milliyet.com.tr/
- Tele1, (2024, 10 Mayıs). 9. Yargı paketi’nin taslağı ortaya çıktı: işte ‘etki ajanlığı’ suçlaması ve yaptırımları. Erişim adresi: https://tele1.com.tr/9-yargi-paketinin-taslagi-ortaya-cikti-iste-etki-ajanligi-suclamasi-ve-yaptirimlari-1063631/
- Üçer, S. E. (2008). Mütareke döneminde osmanlı kamuoyunda amerikan imgesi ve tesiri (Eylül 1918-Mayıs 1919) (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul). Erişim adresi: http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/TEZ/43764.pdf
- What is agenda-setting theory and what factors impact it?. (2022, 1 Ekim). Erişim adresi: https://uk.indeed.com/career-advice/career-development/agenda-setting-theory
Öz
Etki ajanlığı; “Bir ülkenin, bir başka ülkede belirli politik hedeflere ulaşmak veya kamuoyu üzerinde belirli bir yönde etki yaratmak amacıyla hedef ülke insanlarının, görüş, tavır, duygu ve davranışlarını etkilemek için yaptığı propaganda faaliyetleri” olarak tanımlanmaktadır. Özellikle kendilerini dünya gücü ve bölgesel güç olarak konumlandırmış emperyalist ülkeler, hedef ülke içinde devşirdikleri işadamı, gazeteci, yazar, sanatçı, bürokrat, akademisyen, asker, sivil toplum kuruluşu mensupları gibi şahıslar üzerinden bu faaliyeti yapmaktadırlar. Etki ajanları, kendisini angaje eden ülkelerin, politikacıların, siyasi partilerin veya hükümetlerin çıkarlarını ve politikalarını desteklemek amacıyla hareket etmektedirler. “Etki ajanlığı” suçu hakkında, 9. Yargı Paketi Taslağının 22. Maddesinde, "Diğer Faaliyetler" başlığı adı altında düzenlemeler bulunmaktaydı. Bu maddenin, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu (TCK)’nun "Devlet Sırlarına Karşı Suçlar ve Casusluk" bölümüne “339/A maddesi” şeklinde yeni bir suç tanımı olarak girmesi hedeflenmekteydi. Bazı hukukçular bu düzenlemeyle getirilmeye çalışılan etki ajanlığı kavramının uygulanma alanının sınırlarının belirsiz olduğunu, belki de bu kapsamda yer almaması gereken pek çok fiilin sübjektif değerlendirmeler neticesinde bu kapsamda görülmesiyle birlikte kişilerin temel hak ve özgürlüklerine yönelik ihlallerin olabileceğini, hukuki güvenlik ve belirlilik ilkesinin ihlal edileceğini belirtmektedirler. Bu çalışmamızda; kavramsal olarak etki ajanlığı, türleri, tarihsel kökeni, topluma olan etkileri, etki ajanlarıyla mücadelede çözüm önerileri ve hukuki boyutuyla etki ajanlığı ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler
Etki Ajanı Propaganda Emperyalist Ülkeler Etki Ajanlarıyla Mücadele Hukuki Güvenlik ve Belirlilik İlkesi.
Kaynakça
- Aras, N. B. (2024a, 6 Mayıs). Etki ajanına da ceza geliyor. Erişim adresi: https://www.yenisafak.com/gundem/etki-ajanina-da-ceza-geliyor-4619168
- Aras, N. B. (2024b, 11 Mayıs). İşte yeni casusluk maddesi: 7 yıl hapis cezası verilecek, Erişim adresi:https://www.memurlar.net/haber/1101428/iste-yeni-casusluk-maddesi-7-yil-hapis-cezasi-verilecek.html
- BİA Haber Merkezi (2024, 13 Mayıs). Etki ajanlığı yasası hakkında bilinenler: Kim nasıl gündeme getirdi, taslak metinde ne var?. Erişim adresi: https://bianet.org/haber/etki-ajanligi-yasasi-hakkinda-bilinenler-kim-nasil-gundeme-getirdi-taslak-metinde-ne-var-295282
- Çetindemir, Ç. (2024, 1 Haziran). Yapay zeka ve hukuki sorunlar. Anadolu Ajansı Teyit Hattı. Erişim adresi: https://www.aa.com.tr/tr/teyithatti/blog/yapay-zeka-ve-hukuki-sorunlar/1817854
- Dikkaş, M. (2023, 5 Nisan). Etki ajanlığı. Anka Enstitüsü. Erişim adresi: http://ankaenstitusu.com/etki-ajanligi/
- Dikkaş, M. (2024).Agent of Influence,1-14. Erişim adresi: https://www.academia.edu/120369706/Agent_of_Influence_Key_Influencer_
- Dikkaş, M. (2022) MSÜ Kara Harp Okulu Sosyal Medya Analizi ve Açık Kaynak İstihbaratı Ders Notu, Kara Harp Okulu Basımevi Ankara
- DMM (t.y.). Dezenformasyon nedir? Dezenformasyonla mücadele merkezi ne iş yapar?. Erişim adresi: https://www.dmm.gov.tr/
- Hablemitoğlu, N. (2021, 18 Aralık). Etki ajanları-nüfuz casusları ve fethullahçılar raporu.Erişim adresi: https://www.turkishnews.com/tr/content/2021/12/18/etki-ajanlari-nufuz-casuslari/
- Karakaya, H. (2015, 29 Kasım). İçimizdeki haini yok et dışımızdaki haini kahramanlaştır.Erişim adresi: https://www.yeniakit.com.tr/yazarlar/hasan-karakaya/icimizdeki-haini-yok-et-disimizdaki-haini-kahramanlastir-12878.html.
- Koca, M. ve Üzülmez, İ. (2020). Türk ceza hukuku genel hükümler (13.baskı).Ankara: Seçkin Yayıncılık. MİT (t.y.). Ne yapıyoruz?. Erişim adresi: https://www.mit.gov.tr/ne-yapiyoruz.html?active=1
- Oymak, H. (2022). Kamuoyunda dezenfornasyon yasası olarak bilinen, 7418 sayılı ‘’Basın kanunu ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanun’’un getirdikleri. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 13,504-514. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2860682
- Sayın, A. (2024, 16 Mayıs). ‘Etki ajanlığı’düzenlemesi: iktidar neden gerek duydu, muhalefet niçin sakıncalı buluyor? Erişim adresi: https://www.bbc.com/turkce/articles/cjmkmgj49xwo
- Şeko, Y.A. (2023, 10 Mart). Gündem belirleme nedir?. Anadolu Ajansı. Erişim adresi: https://www.aa.com.tr/tr/teyithatti/aktuel/gundem-belirleme-nedir/1815611#:~:text=D%C3%BCnya%20literat%C3%BCr%C3%BCnde%20%C4%B0ngilizce%20'Agenda%20setting,g%C3%BCndemi%20y%C3%B6nlendirmesi%20olarak%20tan%C4%B1mlamak%20m%C3%BCmk%C3%BCnd%C3%BCr.
- Şen, E. (2024, 16 Mayıs). Etki ajanlığı olarak bilinen TCK md. 339/A taslağı. Erişim adresi: https://sen.av.tr/tr/makale/etki-ajanligi-olarak-bilinen-tck-m-339-a-taslagi
- Tamer, M. (2015, 26 Haziran). E-ticaret hamle yapmak için tüketiciyi bekliyor. Milliyet. Erişim adresi: http://www.milliyet.com.tr/
- Tele1, (2024, 10 Mayıs). 9. Yargı paketi’nin taslağı ortaya çıktı: işte ‘etki ajanlığı’ suçlaması ve yaptırımları. Erişim adresi: https://tele1.com.tr/9-yargi-paketinin-taslagi-ortaya-cikti-iste-etki-ajanligi-suclamasi-ve-yaptirimlari-1063631/
- Üçer, S. E. (2008). Mütareke döneminde osmanlı kamuoyunda amerikan imgesi ve tesiri (Eylül 1918-Mayıs 1919) (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul). Erişim adresi: http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/TEZ/43764.pdf
- What is agenda-setting theory and what factors impact it?. (2022, 1 Ekim). Erişim adresi: https://uk.indeed.com/career-advice/career-development/agenda-setting-theory
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Kamu Yönetimi |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Aralık 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 11 Eylül 2024 |
| Kabul Tarihi | 6 Kasım 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024Cilt: 2 Sayı: 1 |
- Makale Dosyaları